Koniec roku - a dla tych co zapomnieli, lub czekali (tak jak my) do ostatniej chwili - przypominam:
Z końcem 2013 roku przestała obowiązywać dotychczasowa ustawa z 29 sierpnia 2005 r. o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym.
Uchyliła ją ustawa z 27 września 2013 r. o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi (Dz. U. z 2013 r. , poz. 1304) (przebieg procedury legislacyjnej projektu tej ustawy w Sejmie).
Osoby fizyczne, które przed 1 stycznia 2014 r. poniosły wydatki na zakup materiałów budowlanych, o których mowa w ustawie z 29 sierpnia 2005 r. o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym, mają prawo ubiegać się po 31 grudnia 2013 r. o zwrot części poniesionych wydatków na dotychczasowych zasadach, wg poniższego harmonogramu.
Wniosek o zwrot części wydatków na zakup materiałów budowlanych poniesionych i udokumentowanych fakturą wystawioną dla osoby fizycznej w okresie:
1) od 1 maja 2004 do 31 grudnia 2005 r. - składa się na nie później niż do 31 grudnia 2014 r.;
2) od 1 stycznia 2006 do 31 grudnia 2007 r. – składa się na nie później niż do 31 grudnia 2015 r.;
3) od 1 stycznia 2008 do 31 grudnia 2009 r. – składa się na nie później niż do 31 grudnia 2016 r.;
4) od 1 stycznia 2010 do 31 grudnia 2011 r. – składa się na nie później niż do 31 grudnia 2017 r.;
5) od 1 stycznia 2012 do 31 grudnia 2013 r. – składa się na nie później niż do 31 grudnia 2018 r.
W przypadku gdy wniosek o zwrot VAT składany jest po raz pierwszy po 31 grudnia 2013 r. limity kwoty zwrotu obliczone zostały zgodnie z zasadami określonymi w art. 3 ust. 5 i 6 ustawy z 29 sierpnia 2005 r. o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym, dotyczą okresów liczonych od daty złożenia tego wniosku do 31 grudnia 2018 r.
Do spraw dotyczących zwrotu VAT wszczętych, a niezakończonych przed dniem 1 stycznia 2014 r. - stosuje się dotychczasowe zasady.
Nowe, obowiązujące od 1 stycznia 2014 r., zasady zwrotu VAT za materiały budowlane znajdziemy w rozdziale 4 ustawy z 27 września 2013 r. o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi zatytułowanym „Zwrot osobom fizycznym niektórych wydatków poniesionych w związku z budową pierwszego własnego mieszkania”.
Zgodnie z art. 20 ust. 3 tej ustawy , o zwrot części wydatków (tj. części VAT zawartego w cenie) na zakup materiałów budowlanych poniesionych przez osobę fizyczną po 1 stycznia 2014 r. można się ubiegać jeżeli:
1. wydatki zostały poniesione w związku z:
a) budową domu jednorodzinnego albo
b) nadbudową lub rozbudową budynku na cele mieszkalne lub przebudową (przystosowaniem) budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, w wyniku których powstał lokal mieszkalny;
2. przedsięwzięcie, o którym mowa w pkt 1, było realizowane na podstawie pozwolenia na budowę wydanego po dniu 1 stycznia 2014 r.;
3. powierzchnia użytkowa lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, o których mowa w pkt 1, nie przekracza odpowiednio:
a) 75 m2 i 100 m2;
b) 85 m2 i 110 m2 – w przypadku gdy osoba fizyczna w dniu wydania pozwolenia na budowę, o którym mowa w pkt 2, wychowywała przynajmniej troje dzieci spełniających warunki, o których mowa w art. 7 ust. 2 tej ustawy;
Chodzi tu o dzieci uprawniające do ulgi na dziecko w PIT, czyli
- dzieci małoletnie,
- dzieci bez względu na wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymują zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, oraz
- dzieci do ukończenia przez nie 25. roku życia, uczące się w szkołach, zakładach kształcenia nauczycieli oraz kolegiach pracowników służb społecznych, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie oraz szkołach wyższych i wyższych seminariach duchownych, prowadzonych przez Kościół Katolicki, inne kościoły i związki wyznaniowe na podstawie przepisów o stosunku państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej oraz przepisów o stosunku państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych.
4. osoba fizyczna do końca roku kalendarzowego, w którym wydano pozwolenie na budowę lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, nie ukończyła 36 lat;
5. do dnia złożenia wniosku o zwrot ww. wydatków, osoba fizyczna nie była:
a) właścicielem innego budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego,
b) osobą, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, którego przedmiotem jest lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny,
c) właścicielem lub współwłaścicielem budynku, jeżeli jego udział w przypadku zniesienia współwłasności obejmowałby co najmniej jeden lokal mieszkalny.
– z wyłączeniem domu jednorodzinnego albo lokalu mieszkalnego, o którym mowa w pkt 1.
Jak widać system zwrotu VAT za materiały budowlane jest od 2014 roku mocno okrojony (podmiotowo i przedmiotowo) w porównaniu do ustawy z 29 sierpnia 2005 r. o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym, która obowiązywała tylko do końca 2013 roku.
Oprócz zakreślenia granicy wiekowej beneficjentów tego systemu i istotnego ograniczenia powierzchni budowanego domu (mieszkania) uprawniającej do skorzystania ze zwrotu (do końca 2013 r. nie było żadnych tego typu ograniczeń), zwraca uwagę likwidacja zwrotu VAT za materiały budowlane użyte do remontu mieszkania, czy domu.
Do końca 2013 roku wydatki na materiały budowlane użyte do remontu mieszkania lub domu (a także do wykończenia mieszkania nabytego w tzw. stanie deweloperskim) uprawniały do częściowego zwrotu VAT zawartego w ich cenie.
O ile ograniczenie wiekowe do 35 lat można jakoś (choć z trudem) zrozumieć, to limit 100 m2 dla budowanego nowego domu jest kuriozalny. Domów o takiej powierzchni buduje się bardzo niewiele.
Ważnym ograniczeniem jest od 2014 r. również warunek budowy pierwszego własnego mieszkania lub domu. Zwrotu VAT nie uzyskają więc od 2014 roku osoby, które budują swój nowy dom będąc jednocześnie właścicielami mieszkania lub domu, a nawet posiadaczami własnościowego mieszkania spółdzielczego.
W przypadku osoby fizycznej pozostającej w związku małżeńskim w roku kalendarzowym, w którym wydano pozwolenie na budowę lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego:
- warunek nieukończenia 36 roku życia dotyczy młodszego z małżonków, a
- warunek braku tytułu własności (lub spółdzielczego własnościowego prawa) do domu lub mieszkania dotyczy obojga małżonków.
Prawo do zwrotu części VAT zawartego w cenie materiałów budowlanych użytych do budowy domu lub mieszkania przysługuje pod warunkiem, że osoba fizyczna lub jej małżonek nie dokonywali wydatków na te materiały budowlane jako podatnicy VAT w celu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.
Wniosek o zwrot VAT za materiały budowlane składa się raz (a nie raz w roku - jak to było wcześniej), nie później niż do dnia 31 grudnia roku, w którym zgodnie z prawem miało miejsce przystąpienie do użytkowania wybudowanego lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego.
Wniosek może być złożony wspólnie z małżonkiem lub odrębnie przez każdego z małżonków. Jeżeli małżonkowie składają odrębne wnioski, do różnych urzędów skarbowych, są jednocześnie obowiązani zawiadomić o złożeniu wniosku urząd skarbowy właściwy dla złożenia wniosku przez małżonka.
Istotną zmianą jest również to, że zwrot VAT od 2014 roku obejmie tylko wydatki na materiały budowlane poniesione od dnia wydania pozwolenia na budowę.
Warto zauważyć też, że nowe zasady formalnie nie pozwolą uzyskać zwrotu VAT osobom, które uzyskały pozwolenie na budowę przed 2014 rokiem, a wydatki poniosły już w 2014 r. i latach następnych.
Nie zmieniła się w 2014 roku lista materiałów budowlanych, których dotyczy zwrot VAT.
Nie uległy zmianie również terminy zwrotu VAT.
Tak jak wcześniej urząd skarbowy ma 4 miesiące na wydanie decyzji o zwrocie VAT i 25 dni na przekazanie pieniędzy z tytułu tego zwrotu od dnia doręczenia decyzji. Jeśli wniosek jest oczywiście zasadny, zwrot następuje - bez wydania decyzji - w terminie 4 miesięcy od dnia złożenia wniosku.
Nie zmieniły się również wymogi co do zawartości samego wniosku, trzeba też nadal będzie do niego załączyć kopie faktur i pozwolenia na budowę.
Tak jak do tej pory w przypadku inwestycji wymagających pozwolenia na budowę kwota zwrotu VAT za materiały budowlane dla stawki 23% VAT ma być od 2014 r. równa 65,22% kwoty podatku VAT wynikającej z faktur, nie więcej jednak niż 12,195% kwoty stanowiącej iloczyn 70 m2 powierzchni użytkowej i ceny 1 m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, przyjmowanej na potrzeby obliczenia premii gwarancyjnej od wkładów oszczędnościowych na książeczkach mieszkaniowych, ostatnio ogłoszonej przed kwartałem złożenia wniosku o dokonanie zwrotu.
Przepisy (tak jak do końca 2013 r.) przewidują również pojawienie się innych stawek podstawowych VAT w naszym systemie podatkowym.
W przypadku gdy stawka podatku VAT będzie inna niż 23%, kwota zwrotu równa będzie odpowiednio:
1) 68,18% – dla stawki 22%,
2) 62,50% – dla stawki 24%,
3) 60% – dla stawki 25%
- kwoty podatku VAT wynikającej z faktur.
Jeżeli wniosek o zwrot VAT zostanie złożony w okresie obowiązywania:
- stawki 22% VAT – limit zwrotu wyniesie nie więcej niż 12,295% ww. kwoty stanowiącej iloczyn 70 m2 powierzchni użytkowej i ceny 1 m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, przyjmowanej na potrzeby obliczenia premii gwarancyjnej,
- stawki 24% VAT – limit zwrotu wyniesie nie więcej niż 12,097% ww. kwoty stanowiącej iloczyn 70 m2 powierzchni użytkowej i ceny 1 m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, przyjmowanej na potrzeby obliczenia premii gwarancyjnej,
- stawki 25% VAT – limit zwrotu wyniesie nie więcej niż 12 % ww. kwoty stanowiącej iloczyn 70 m2 powierzchni użytkowej i ceny 1 m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, przyjmowanej na potrzeby obliczenia premii gwarancyjnej,
Kwota zwrotu obliczona zgodnie z ww. zasadami dotyczy sumy wszystkich wydatków udokumentowanych fakturami VAT i podlega zaokrągleniu do pełnych złotych.
Podstawa prawna: Ustawa z 27 września 2013 r. o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi (Dz. U. z 2013 r. poz. 1304).
